Microsoft Exchange Server 2010 ile birlikte yüksek erişebilirlik seçenekleri karşımıza çıkmaktadır.Bunlardan en önemlisi ise Database Availability Group (DAG) bizi karşılamaktadır.Failover Cluster rolü ile birlikte çalışan yapı daha önceki sürümlerden biraz daha farklı bir durumdadır.Daha önceki sürümlerde Cluster yapısı kullanabilmek için öncelikle Cluster yapısını kurmak gerekli idi.Exchange 2010 ile birlikte Cluster yapısını DAG konfigürasyonu sırasında kendisi kurup konfigürasyonu yapmaktadır.DAG ile ilgili bilmemiz gereken bazı noktalar ise şunlardır.
· DAG kurulumu yapılacak olan işletim sistemi sürümü Enterprise olmalıdır.
· Windows Server 2008 veya Windows Server 2008 R2 üzerine kurulmalıdır.
DAG yapısının oluşturabilmesi için minimum 3 adet MailBox Server rolü yüklü sunucu olması gerekmektedir.Bir DAG grubunda ise maximum 16 adet MailBox server rolü barınabilir.(Fakat 2 sunuculu ortamda da DAG sunucusu Yüklenebilmektedir ki biz 2 sunuculu bir DAG yapısı oluşturacağız.)Şimdi kurulum tarafına geçelim…
Öncelikle File Share Witness klasörü oluşturup gerekli izinleri vermeliyiz.File Share Witness ne işe yarıyor ne için oluşturuyoruz ? Bu klasör bizim DAG yapımızda ki kümeleme bilgilerini tutuyor herhangi bir durum söz konusu olduğunda bu klasörde bulunan kümeleme hizmeti hangi Mailbox rolünün hizmet vereceğini kendisi belirleyecektir.Böylelikle Exchange sunucu kararsız bir duruma düşmesi de engellenmiş olacaktır.
Kurulumu yaparken aşağıda belirttiğim Sunucular organizasyonumda hizmet sunmaktadır.
Active Directory — > Windows Server 2003 — > File Share Witness
Exchange Server (CAS / HUB /Mailbox) — > Windows Server 2008 Enterprise Edition R2
Exchange Server (Mailbox) — > Windows Server 2008 Enterprise Edition R2
Yukarıda belirttiğim sunucular ile konfigürasyonu yapacağız.
NETWORK YAPILANDIRMASI
Active Directory + DNS + FSW — > 10.34.177.4
Exchange Server 2010 (CAS / HUB / Mailbox) Çift Ethernet kartına ihtiyaç duymaktayız.
1.ethernet konfigürasyonu — > 10.34.177.3
2.ethernet konfigürasyonu — > 10.0.0.10
* Exchange Server 2010 (Mailbox)
1.ethernet — > 10.34.177.2
2.ethernet — > 10.0.0.100
Burada ip konfigürasyonunu yaptığımız Exchange Sunucular için Binding ayarlarını yapmamız gerekmektedir.
DAG Network ile ismini belirttiğim Network Kartımı internal olarak belirttiğim ve network ile haberleşmemi sağlayan ağ kartımın altına alıyorum…
Daha Sonra File Share Witness klasörünü oluşturmak için Active Directory içerisinde bir klasör oluşturup paylaşıma veriyorum.Normal şartlar altında Client Access Sunucu rolü yüklü serverda böyle bir klasörü oluşturup paylaşıma verilmesi gerektiği belirtilsede biz bunu Active Directory sunucusu üzerinde paylaşıma açıyorum.Paylaşımda Exchange Server yüklü sunucularımız bu klasör üzerinde yazma yetkilerini ayarlıyoruz.
İkincil olarak Active Directory Altında Built in içerisinde buluna Administrators grubuna Exchange Trusted Subsystem grubunu da üye yapıyoruz…
Şimdi gereken izinleri verdikten sonra Client Access / Hub Transporter /Mailbox rolünün yüklü olduğu sunucumda Exchange Server 2010 u açıyoruz ve Organization Configuration altında Mailbox Rolünü açıyoruz ve burada database availability groups sekmesini seçiyoruz.Seçimden sonra sağ tarafta bulunan Actions kısmından New Database Availability seçeneğini seçiyoruz.
Bundan sonra bizi karşılayan ekranımızda ise Database Availability Group Name kısmına bir isim veriyoruz.Burada verdiğimiz isim Active Directory altında Computer içerisinde de göreceğimiz ve aslında bir Bilgisayar gibi davranacak ve bir IP adresine sahip olacak bir yapı oluşacaktır.Witness Server kısmı ise bizim Active Directory üzerinde paylaşıma verdiğimiz sunucunun FQDN ( Full Qualified Domain Name ) ismini veriyoruz.Witness Directory kısmında ise hangi dizinde ve hangi isimde vermiş isek o şekilde tanımlamamızı yapıyoruz ve New seçeneğini seçiyoruz.
Bundan sonra bizi karşılayan pencere bir süre bizi beklettikten sonra DAG grubunu oluşturuyor ve Finish ile devam ediyoruz.
Daha sonra oluşturmuş olduğumuz Grup ismine sağ tıklayarak Manage Database Availability Group Membership seçeneğini seçiyoruz.
Açılan pencerede bu gruba dahil olacak sunucularımız Add diyerek seçimimizi yapacağız
Add seçeneğini seçtiğimizde bizlere organizasyonumuzda bulunan Exchange Server lar listelenecek ve DAG grubuna üye olacak sunucuların seçimini yapıyoruz.
Biz burada her iki sunucumuzuda DAG grubuna üye yapacağız…
Manage seçimini yaptıktan sonra oluşturduğumuz DAG grubuna üye yapmaya başlayacak.Fakat bir sorunumuz var bizler böyle bir yapı oluştururken Microsoft Exchange Replication Services Start durumda ve otomatik olarak ayarlanmış olduğundan emin olmalıyız.Eğerki bu servisimiz belirttiğimiz durumda Start konumda değil ise bir hata alacağız.
Yukarıdada olduğu gibi hatamız bizi karşıladı.Microsoft Exchange Replication Service Start ve otomatik konumuna almamız gerekmektedir…
Microsoft Exchange Replication Service Start ve otomatik konuma aldıktan sonra tekrar ekleyelim.
Ve son olarak Finish seçeneğini seçiyorum ve Dag Grup yapısını oluşturmuş ve bu grubun üye sunucularını tamamlamış olduk.
Yukarıda da gördüğümüz gibi gruplar oluşturulmuş ve üyeler tanımlanmış durumdadır.
Active Directory açıp Computers konteynırına baktığımızda ilk başta vermiş olduğumuz grup adı bilgisayar olarak eklenmiş olduğunu görebilmekteyiz.
Peki DNS yapımıza kendini kayıt ettirmişmi onuda inceleyelim.
Evet yukarıdaki DNS kayıtların da gördüğümüz üzere bir IP almış ve kendini DNS e kayıt ettirmiştir.Fakat ortamımızda bir DHCP sunucu var ise IP alacaktır.Eğerki DHCP sunucu bulunmuyor ise bir IP adresine sahip olamayacak ve böyle bir durumdada biz bu grubumuza manuel IP vermemiz gerekiyordu.IP tanımlama işlemi ise komut satırından mümkün olabilmektedir.SP1 ile birlikte grafiksel arayüzden vermek mümkün olmaktadır.
Peki şimdi komut satırından IP tanımlamasını nasıl yapıyoruz inceleyelim…
Set-DatabaseAvailibilityGroup –Identity DagsGroup –DatabaseAvailibilityGroupIpAddresses 10.34.177.1
Komutunu veriyoruz…ve Database Availibility Group adına ping atıyoruz.
Gördüğümüz gibi ping cevap vermektedir.
Peki şimdi işimiz bittimi hayır var olan sunucularımızda bulunan Database lerimizi birbirleri içerisine kopyalama işlemine başlayacağız.Bunun için Organization Configuration altında Mailbox seçimini yaptıktan sonra Database Management altında gördüğümüz Database lerimizin kopyalamasına başlayalım.
Her bir Database yapımıza sağ klik yaparak Add Mailbox Database Copy seçimini yaparak devam ediyoruz.
Bizi karşılayan yeni ekranımızda ise Mailbox Database Name kısmında kopyalanacak olan database ismimiz yer almaktadır.Mailbox Database 1349190198 adındaki database Server Name kısmında belirttiğimiz sunucuya kopyalacağız.Aslında burada çarprazlama bir durum söz konusudur.Yani database in bulunduğu sunucu zaten listemizde listelenmeyecektir.
Add seçimini yaptıktan sonra kopyalama işlemi başlayacaktır.
Finish seçeneğini seçerek işlem yaptığımız database üzerinde ki işlemimizi bitirmiş oluyoruz. Bu işlemi diğer database ler içinde tekrarlayacağız.
Database lerimiz birbirleri içerisinde kopyalandıktan sonra aşağıdaki resimde görüldüğü hali alacaktır.
Testlerimizi yapmaya başlayalım şimdi…Gerçekten DAG yapımızın çalışıp çalışmadığını da görelim…
Yenal kullanıcısına Alptekin kullanıcısı tarafından e-posta gönderimi yapacağız.Yenal kullanıcısının Mailbox ının bağlı olduğu database sunucusunu kapatıp tekrar Mailbox a erişip erişemediğini inceleyeceğiz…
Gördüğümüz gibi her iki sunucumuzda aktif olarak çalışmaktadır.Şimdi Sunucularımızdan yenal kullanıcısının bağlı olduğu database sunucumuzu kapatıp tekrar mailbox ına erişip erişmeyeceğini test edelim.
Yukarıdada gördüğümüz üzere Service Down durumdadır.Yenal kullanıcısı ile yeniden Mailbox ımızı açmaya çalışalım…
Yukarıdada görüldüğü üzere DAG yapısı sayesinde Mailbox a erişmek mümküm hale gelmiştir.Son derecede kullanışlı olan Exchange Server 2010 sayesinde erişebilirlik seviyesinin yüksekliği ve hızlılığı ortada…Bir sonraki makalede görüşmek üzere…
